Waar de ochtend begint – toen
In de vroege ochtenduren van de jaren zestig en zeventig, wanneer de stad nog diep in slaap was en enkel het tikken van een klok of het ruisen van een gordijn hoorbaar was, begon in de buurtbakkerij het leven al stilletjes op gang te komen.
De bakkers stonden op nog voor de zon eraan dacht op te komen. Met hun witte schorten, meel op de wangen en stevige handen begonnen ze aan het ambacht dat ze van hun vaders en grootvaders hadden geleerd. In grote houten kuipen werd het deeg met de hand gemengd, gekneed en liefdevol gevormd. Elke ochtend opnieuw: wit brood in halve en hele gewichten, donkere rogge, luchtige pistolets en sandwiches, ranke stokbroden met een geur die je tot op het einde van de straat kon volgen. Franse broden en Turkse broden lagen zij aan zij op linnen doeken, elk met hun eigen traditie, maar gebakken met dezelfde toewijding.
Wanneer het eerste brood de oven verliet, gloeide de bakkerij vanbinnen als een vuurkorf. De geur van warme korst kroop tussen de kieren van ramen, en kondigde het ochtendleven aan. Mensen kwamen hun brood halen met een stoffen zak, groetten elkaar, wisselden het laatste buurtnieuws uit.
Tegelijkertijd, aan de achterkant van de bakkerij, werden de bestelwagens volgeladen. Grote manden met nog warme broden, gebonden met doek, werden zorgvuldig in de wagens gezet. De chauffeurs — meestal vaste gezichten in de streek — kwamen aan, dronken nog snel een koffie, en vertrokken dan op hun dagelijkse ronde.
Ze kenden elk gezin, elke voorkeur. Bij de familie aan de brug bracht hij een heel Frans brood, bij de oude dame op de hoek een half grijs met vier sandwiches. Alles zonder lijst, zonder tablet, enkel het geheugen en het hart.
Tegen het einde van de week veranderde de sfeer. Dan kwamen de mensen niet alleen voor brood, maar ook voor iets extra’s. De geur van vanille en gebrande suiker hing dan in de lucht. De klanten kwamen naar buiten, tot aan de bestelwagen, om te kijken wat voor lekkers de bakkersgast vandaag meebracht. Rijsttaarten, fruittaarten, slagroomsoezen, mokkataarten — het was een kleine parade van genot. Voor velen was het de voorbode van het weekend: een stukje taart voor bij de koffie op zondag, of een gebakje voor bij het bezoek.
Anno 2025
Vandaag klinkt de ochtend anders. Veel gezinnen worden wakker van de piep van een pakketscanner, of een sms'je dat hun bestelling onderweg is. Brood en gebak worden nog steeds geleverd, maar nu vaak met elektrische wagens, netjes verpakt en gescand. De bestellingen gebeuren via apps, websites of QR-codes op de winkelruit.
Toch zijn er nog bakkers die de traditie in ere houden. In kleinere dorpen of buurten zie je ze nog: de ronde van de bakkerswagen, een glimlach achter het stuur, een doosje pralines extra voor de jarige klant. Sommigen rijden nog met dezelfde routes als hun grootvaders, al staat er nu “contactloos betalen mogelijk” op het raam.
En op zaterdagochtend? Dan zijn er nog altijd mensen — jong en oud — die de weg naar die bakkerij of bestelwagen vinden, gewoon om te kijken welke taartjes hij vandaag bijheeft. Want hoe modern de wereld ook wordt, de geur van vers brood en verse patisserie blijft een taal die iedereen begrijpt.
