Dit is Heusden-Zolder => Meylandtwandeling

Meylandtwandeling (rood - 12,5 km) door de Vallei van de Mangelbeek.
Startplaats: Domherenhuis | Dekenstraat 39 | Heusden-Zolder

De Vallei van de Mangelbeek is een natuurgebied dat zich bevindt tussen de kommen van Heusden en Zolder. Het gebied wordt beheerd door de vereniging Limburgs Landschap vzw en is ook Europees beschermd gebied. Tot het gebied behoren naast de Magelbeekbeemden, het natuurreservaat De Schansbeemden, genoemd naar de aanwezigheid van een voormalige schans in dit gebied, welke in de 16e eeuw de bevolking bescherming bood, doch waarvan geen overblijfselen meer aanwezig zijn. In het oosten wordt het gebied begrensd door het natuurreservaat Berkenbosbeek, en in het westen door het park van Kasteel Meylandt en door het natuurreservaat Meylandt-Obbeek. De Mangelbeek loopt westwaarts vanaf het Kempens Plateau en kent een groot verval. De bodem en ook het water van de Mangelbeek is rijk aan ijzer en heeft een roestbruine kleur. De beek werd begin 20e eeuw rechtgetrokken op initiatief van Graaf Albert de Theux de Meylandt, bewoner van het Kasteel Meylandt. In de oude bedding van de beek werd de kasteelvijver van het Kasteel Meylandt aangelegd. De belangrijkste reden voor de recht trekking was de winst in oppervlakte en de te behalen schaalvergroting ten behoeve van de landbouw. Ook de Steenkoolmijn van Zolder, die in 1906 in bedrijf kwam, heeft haar stempel op het gebied gedrukt. Aan de noordzijde werd een verhoogde spoordijk aangelegd waarop de steenkool van de mijn naar het Albertkanaal werd vervoerd. Grondverzakkingen ten gevolge van instortende mijngangen zorgden voor het ontstaan van moerassige gedeelten. Tegenwoordig wordt het gebied gekenmerkt door een afwisselend landschap, waarbij percelen loofbos, hooiland en weiland elkaar afwisselen en laat je kennis maken met natuur en historie van weleer.

De Meylandtwandeling vertrekt vanuit het domein Domherenhuis, de uitvalsbasis van Limburgs Landschap vzw. Dit herenhuis (waarvan het oudste deel ongeveer van 1795 dateert) is een van de vele eigendommen van de familie de Villenfagne de Vogelsanck geweest en dankt zijn naam aan de persoon voor wie het gebouwd werd: Antoine Lambert de Villenfagne, ooit nog domheer of kanunnik aan het Luikse Sint-Jan De Doper kapittel. De meest kleurrijke bewoonster – een die menig Zoldernaar zich nog herinnert – was evenwel Barones Hélène of juffrouw Leen. Deze energieke en kordate dame mengde zich in het begin van vorige eeuw constant in het dorpsleven. In 1999 kocht Limburgs Landschap vzw het gebouwencomplex met 30 are omringend park en in de zomer van 2003 werden de centrale vleugel, de conciërgevleugel, de poort, de schuur en het park als monument beschermd.

Pas vertrokken kom je langs het Woutershof  Dit omwalde gebouw aan de Dekenstraat dankt zijn naam aan de familie Wouters die het op het einde van de 18de eeuw als zwart goed kocht van de Franse bezetter. Het huis werd in 1742 en de twee bijhorende tiendenschuren in 1744 in opdracht van de Norbertijnenabdij van Averbode opgetrokken als pastorie voor de parochie van Zolder. De abdij van Averbode had tot 1815 het begevingsrecht van de kerk van Zolder en duidde tot dan één van haar leden aan als pastoor. In 1973 verhuisde de pastoor van Zolder naar een nieuwe woonst. Een jaar later, in 1974, stelde het gemeentebestuur het gebouw ter beschikking van de vzw Heemkundige Kring Zolder, die het inrichtte als heemkundig museum.

De tocht loopt verder door wisselende landschappen. De bewegwijzering gebeurd met rode betonnen paaltjes met een zwarte pijl erop. De wegen zijn vlak, een mengeling van verharde, halfverharde en onverharde wegen met hier en daar een beetje modder.

In het westen komen we in het park van het Kasteel Meylandt met een gezellige blokhut aan de visvijver. Het adellijke leen Meylandt kent een lange geschiedenis en wordt voor het eerst vermeld in 1385 als Hof ter Boeckt. In 1715 komt het landgoed in handen van ridder Arnold de Theux die het geheel verbouwde tot een luxueus kasteel. Het complex kreeg nog verschillende opknapbeurten waaronder de verbouwing van 1907 door Albert de Theux waaraan het gebouw haar huidig neoclassicistisch uitzicht dankt. De gemeente kocht het complex in 1959 en op dit moment is de gemeentelijke academie voor beeldende kunsten er in ondergebracht. Binnen het kasteeldomein van Meylandt bevindt zich ook een uitgestrekte boomgaard van 2,5 ha. Deze hoogstamboomgaard werd aangelegd door graaf Albert de Theux de Meylandt. De Nationale Boomgaarden Stichting beheert nu de uitzonderlijke boomgaard: hij bevindt zich namelijk in een gebied waar fruitteelt zo goed als niet bestaande is.

Van hieruit begeven we ons terug oostwaarts om eerst door de Mangelbeekbeemden te wandelen om dan langs de verhoogde treinbedding, die nu dienst doet als fietsroute, ons te begeven richting Berkenbosbeekbeemden om dan via de Schansbeekbeemden richting vertrek te wandelen.

We hebben hier een zeer uniek natuurgebied. Daarom organiseert de VZW Toerisme Heusden-Zolder op 24 november (13.30) een gezinswandeling “Mangelen in de achtertuin van Graaf De Theux” (6km) met vertrek en aankomst aan het Kasteel Meylandt.
Met veel dank aan Louis Haquier voor deze info en foto's