Zuiver water met planten, grind en stroming
Heb je het al gemerkt? In een goed aangelegde vijver met veel planten blijft het water vaak vanzelf helder. Dat komt door natuurlijke filtering: een proces waarbij planten, bacteriën en stroming samen het water zuiveren. Je kan dit zelf versterken — met een moerasfilter of helofytenfilter. Helemaal natuurlijk, zonder chemie of stroomverslindende apparaten.
Wat is een natuurlijke filter eigenlijk?
Een natuurlijke filter is een ondiepe zone, gevuld met substraat (zoals lavasteen of vijversubstraat) en beplant met waterzuiverende planten. Vijverwater wordt er langzaam doorheen geleid — en onderweg nemen planten voedingsstoffen op, zetten bacteriën afvalstoffen om, en blijft vuil achter tussen het gesteente.
Resultaat: het water dat terugstroomt in je vijver is helderder en biologisch gezonder.
Zelf een natuurlijke filter aanleggen? Zo doe je het.
Je kan een natuurlijke filterzone bouwen als apart bakje naast je vijver, of als een ondiepe zijarm. Volg deze stappen:
-
Maak een ondiepe zone van ongeveer 30 tot 40 cm diep. Dat mag een aparte bak, een ingegraven kuip of een afgescheiden deel van je vijver zijn.
-
Vul deze met lavasteen of speciaal waterplantensubstraat. Dat biedt enorm veel oppervlak voor nuttige bacteriën.
-
Plaats zuiverende moerasplanten tussen de stenen. Let erop dat ze in het water staan, maar niet helemaal onder.
-
Leid vijverwater langzaam door deze filter. Dat kan via een klein pompje, of met natuurlijke stroming als je hoogteverschil hebt.
-
Laat het water terugvloeien in de vijver. Via een beekloopje, waterval of overloop: zo blijft de kringloop in beweging.
Welke planten kies je?
Voor een goede filtering kies je planten die stikstof, fosfaat en andere voedingsstoffen uit het water halen:
-
Gele lis – robuust en zuiverend
-
Lisdodde – klassieker in rietzones
-
Watermunt – geurt heerlijk én zuivert
-
Kalmoes – helpt tegen troebel water
-
Moerasiris – voor kleur en biodiversiteit
-
Moerasvergeet-mij-nietje – klein, mooi én nuttig
Samen zorgen ze voor een gevarieerd moeras dat algen de pas afsnijdt.
Onderhoud? Bijna niet nodig.
Een natuurlijke filter onderhoudt zichzelf grotendeels. In het voorjaar verwijder je dode bladeren, en je controleert af en toe of de waterstroom niet verstopt raakt. Dat is alles. De rest doet de natuur voor jou.
Een goed werkende filterzone maakt je vijver gezonder voor vissen, amfibieën én jezelf.