Vroeger (jaren 60-70):
In veel gezinnen werd het brood met de hand gesneden. Vader of moeder nam het versgebakken brood stevig tegen de borst, hield het vast met één arm en nam in de andere hand een groot mes met gekartelde rand. Voordat er ook maar iets gebeurde, werd met de punt van het mes een kruisteken op het brood gemaakt — een klein ritueel van respect en dankbaarheid.
Daarna werd de korst er eerst afgesneden; die was vaak keihard, maar eens daar doorheen, kwam de geur van vers brood je al tegemoet. De binnenkant was zacht, warm en luchtig. Snede per snede werd het brood met zorg verdeeld. Het vergt wat oefening om rechte plakken te snijden, maar wie het kon, deed het haast ceremonieel. Geen verpakte sneetjes, geen fabrieksbrood – dit was brood met karakter, en met liefde gesneden.
Nu (anno 2025):
Brood snijden doen we zelden nog zelf. De meeste mensen kopen voorverpakte sneetjes in de supermarkt, met elk plakje identiek. Of het brood verdwijnt in een elektrische snijmachine – snel, efficiënt, maar gevoelloos. Het ritueel is verdwenen. Niemand maakt nog een kruisteken, niemand houdt het brood nog vast tegen zich aan. En hoewel het brood soms ambachtelijk heet, ontbreekt de beleving van toen.
Toch zijn er mensen die het opnieuw proberen. Met een houten plank, een goed mes, en vooral: tijd. Want brood snijden was vroeger méér dan brood snijden – het was zorg dragen voor het gezin.
Foto met dank aan de Geschied & Heemkundige Kring Heusden